Η διαχείριση στερεών αποβλήτων μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως χωρίζεται σε τέσσερις (4) κυρίως φάσεις.

Στην α΄ φάση της εναπόθεσης και συγκέντρωσης, στην β΄ φάση της συλλογής- αποκομιδής από τα σημεία-θέσεις των κάδων, στην γ΄ φάση εκφόρτωση (άδειασμα) στην δ΄ φάση επεξεργασία και υγειονομική ταφή αποβλήτων σε Χ.Υ.Τ.Α και στην ε’ φάση της υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (εάν συντρέχει περίπτωση).

Στις διαδικασίες της α΄, β΄ και γ΄ φάσης εστιάζονται τα πολλά παράπονα των απλών πολιτών και επαγγελματιών, που στις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, είναι δικαιολογημένα.
Εκεί όπου υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, είναι στη χωροθέτηση των ΧΥΤΑ. Τα περισσότερα παράπονα έχουν μεγάλη ένταση, επιφέρουν διαμάχες, υπονομεύσεις κ.α. Σχεδόν όλα τα παράπονα είναι άδικα και διέπονται πολλές φορές από υποκειμενικές θέσεις και από ατομικά ή συντεχνιακά συμφέροντα. Αγνοείται το συλλογικό καλό και προπάντων δεν λαμβάνονται υπόψη τα επιστημονικά κριτήρια επιλογής ενός χώρου για την κατασκευή των Χ.Υ.Τ.Α. Είναι σίγουρο και κατανοητό έως ένα βαθμό εάν θέλετε, να μην θέλουμε σκουπίδια στην αυλή μας ή στην γειτονιά μας. Με αυτή τη προσέγγιση όμως, μόνο χάος επιφέρουμε, καταστρέφουμε το περιβάλλον και υπονομεύουμε το Μέλλον των παιδιών μας!
Τα κριτήρια επιλογής ενός Χ.Υ.Τ.Α είναι πολλά, η δε νομοθεσία για την διαχείριση των αποβλήτων σαφής και αυστηρή.

Τα κριτήρια επιλογής Χ.Υ.Τ.Α¹ ταξινομούνται σε τρεις (3) ομάδες:
Ομάδα 1: Κριτήρια περιβαλλοντικά,
Ομάδα 2: Κριτήρια χωροταξικά – πολεοδομικά,
Ομάδα 3: Κριτήρια Τεχνικά – Οικονομικά

Στην ομάδα 1 εντάσσονται τα:

• Γεωλογικά
• Υδρογεωλογικά
• Γεωτεχνικά
• Περιβαλλοντικά
• Κλιματικά-υδρολογικά

Στην ομάδα 2 εντάσσονται τα:

• Κριτήρια χωροταξίας

Στην ομάδα 3 τα:

• Οικονομικά και
• Λειτουργικά κριτήρια.

Αρχικά η εύρεση της θέσης Χ.Υ.Τ.Α αποτελεί αντικείμενο διερεύνησης και η πλήρωση ή μη των παραπάνω κριτηρίων, αποτελεί αντικείμενο ερευνών και μελετών από ειδικούς επιστήμονες και φορείς.

Μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων διαδικασιών—που περιλαμβάνουν διερεύνηση, προκαταρκτικές μελέτες, εμπεριστατωμένες έρευνες και τελικές αναλύσεις—είναι απαραίτητο να διεξαχθεί ένας ανοιχτός και διαφανής δημόσιος διάλογος. Στόχος αυτού του διαλόγου είναι η εξασφάλιση κοινωνικής συναίνεσης, η ανάληψη ευθυνών από όλους τους εμπλεκόμενους με δημόσιο λόγο, καθώς και η προώθηση της ασφάλειας και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Αυτό πρέπει να επιτευχθεί μέσω θεσμικών διαδικασιών που καθορίζονται από τη χρηστή δημόσια διοίκηση, και όχι μέσω ασυντόνιστων δημοσιευμάτων στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ή ανεπίσημων συζητήσεων σε καφενεία.

Το έργο και οι αρμοδιότητες των Δήμων και του ΦοΔΣΑ (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) προσδιορίζονται με σαφήνεια από την ισχύουσα βασική νομοθεσία που αναφέρεται στην παραπομπή². Όσον αφορά στις επιδόσεις του ΦοΣΔΑ, σε αυτές μερίδιο (επιτυχίας ή αποτυχίας) έχουν και οι συμμετέχοντες σε αυτόν δήμοι.

Το επίμαχο ερώτημα είναι, μπορούμε να μην λάβουμε υπόψη μας την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία² για την διαχείριση αποβλήτων και τα επιστημονικά κριτήρια στην επιλογή ενός Χ.Υ.Τ.Α; Η απάντηση είναι σαφώς όχι.

Επισήμανση: Καλό είναι να λάβετε γνώση της νομοθεσίας που αναφέρεται στο παρόν κείμενο. Θα εξάγεται σοβαρά συμπεράσματα για τα τεκταινόμενα στο ζήτημα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων τόσο στην Περιφέρειά μας όσο και σε εθνικό επίπεδο και θα γνωρίσετε το τι έπεται.

Με εκτίμηση,

Χρήστος Ρουμελιώτης, Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος – ΙΟΝΙΟ ΔΥΝΑΤΑ! Κάθε νησί ψηλά.

Γράφουν οι:

Τσιλιόπουλος Γιώργος
Φοιτητής Πολυτεχνείου Δ. Μακεδονίας
Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών
Τσιλιόπουλος Βασίλης
Σύμβουλος Ανάπτυξης, Επιχειρηματικότητας και Απασχόλησης

Παραπομπές

1. Διάθεση στερεών και υγρών αποβλήτων στο γεωλογικό περιβάλλον, Ενότητα 8: Κριτήρια επιλογής του χώρου για την κατασκευή ΧΥΤΑ, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ζαγγανά Ελένη Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Γεωλογίας.
2. Ν. 4819/2021 ( ΦΕΚ 129/Α΄23.7.2021) «Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και …»
   Ν. 4685/2020 (ΦΕΚ 92/Α7.5.2020) «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» Ν. 4555/2018 (ΦΕΚ 133/Α 19.7.2018) «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας – Ενίσχυση της Συμμετοχής – Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των Ο.Τ.Α. [Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»] -Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ – Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις»
   Ν. 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α` 13.2.2012), «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος – Εναρμόνιση με την οδηγία 2008/99/ΕΚ – Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων – Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής»